Soru Sor
Sorunu sor hemen cevaplansın.
METNİ, EDEBİ YAPAN ÖZELLİKLER
Edebiyat sanatının olanaklarından yararlanılarak oluşturulan, bu sanat kapsamında değerlendirilen metinlere edebi metindenir. Estetiklik, kurgusallık, özgünlük, yaratıcılık, özenli dil kullanımı metni edebi yapan niteliklerin en önemlilerindendir.
Metinde estetiklik (güzellik) bazı biçimsel ve yapısal özelliklerle sağlansa da çoğunlukla özenli dil kullanımıyla sağlanır. Metnin edebiliği, ne anlattığından çok nasıl anlattığıyla ilgilidir. Edebi metinlerde önemli olan, güzel (estetik) ve etkileyici anlatmaktır. Edebi metinlerde okuyucuda hayranlık uyandıran bir güzellik, özgünlük (farklı olma, başkalarına benzememe,taklit olmama), yaratıcılık ve etkileyicilik vardır.
Edebi metinlerle bilimsel, felsefi ve tarihsel metinler arasında dil kullanımı yönüyle belirgin bir fark vardır. Bazı edebi metinlerde dilin alışılmış kullanımlarının dışına çıkılır; duygu, düşünce, hayal, olay vb. nin daha güzel ve etkili anlatılması için edebi sanatlardan yararlanılır, mecazlı söyleyişlere başvurulur, kelimelere yeni anlamlar yüklenir.
Kurgusallıkda edebi metinler açısından son derece önemlidir. Kurgu bir metni oluşturan çeşitli unsurların belli bir iç düzene göre birbirine bağlanmasıdır. Her metnin, metin türüne ve metni oluşturana bağlı olarak ortaya çıkan bir kurgusu vardır.
Edebî metinleri diğer yazılardan ayıran özellikler şunlardır:
a) Edebî metinler kurmacadır. Kurmaca, “olmadığı hâlde varmış gibi tasarlanmış, kurgulanmış” demektir. Bu durumda edebî metinler tasarlanarak üretilir. Edebî metinlerin anlamları da biçimleri de sanat, güzellik aratmak amacıyla oluşturulur.
b) Edebî olmayan metinler öğreticidir, edebî metinler ise sanat etkinliğidir. Edebî metinler bilgi vermez, öğretmez; duyurur, sezdirir, çağrıştırır...
c) Edebî metinlerde gerçek, olduğu gibi aktarılmaz; sanatçının duygu ve düşünce süzgecinden geçirilerek yeniden oluşturulur.
d) Edebî metin yazılırken dönemin özelliklerinden ve o dönemdeki her türlü gerçeklikten yararlanılır. Ancak bu yararlanma, bilimin gerçeklikten yararlanmasından farklıdır.
e) Edebî metinde dönemin ilmî, felsefi, teknik ve sosyal alandaki verileri, siyasî tartışmaları kurmacanın olanaklarıyla işlenir.
f) Edebî metinlerde dil, şiirsel (sanatsal) işlevdekullanılır.
g) Edebî metinlerde dil, günlük doğal dilden doğmuştur fakat yazar her düzeydeki dil ögelerine yeni anlamlar yükler. Bu da yan anlamlı, mecazlı, çağrışımlı sözlerle gerçekleştirilir.
Tarih: 2020-10-30 09:09:59 Kategori: Edebiyat
Soru Tarat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Sorunu sor hemen cevaplansın.
METNİ, EDEBİ YAPAN ÖZELLİKLER Nedir
Edebiyat sanatının olanaklarından yararlanılarak oluşturulan, bu sanat kapsamında değerlendirilen metinlere edebi metindenir. Estetiklik, kurgusallık, özgünlük, yaratıcılık, özenli dil kullanımı metni edebi yapan niteliklerin en önemlilerindendir.
Metinde estetiklik (güzellik) bazı biçimsel ve yapısal özelliklerle sağlansa da çoğunlukla özenli dil kullanımıyla sağlanır. Metnin edebiliği, ne anlattığından çok nasıl anlattığıyla ilgilidir. Edebi metinlerde önemli olan, güzel (estetik) ve etkileyici anlatmaktır. Edebi metinlerde okuyucuda hayranlık uyandıran bir güzellik, özgünlük (farklı olma, başkalarına benzememe,taklit olmama), yaratıcılık ve etkileyicilik vardır.
Edebi metinlerle bilimsel, felsefi ve tarihsel metinler arasında dil kullanımı yönüyle belirgin bir fark vardır. Bazı edebi metinlerde dilin alışılmış kullanımlarının dışına çıkılır; duygu, düşünce, hayal, olay vb. nin daha güzel ve etkili anlatılması için edebi sanatlardan yararlanılır, mecazlı söyleyişlere başvurulur, kelimelere yeni anlamlar yüklenir.
Kurgusallıkda edebi metinler açısından son derece önemlidir. Kurgu bir metni oluşturan çeşitli unsurların belli bir iç düzene göre birbirine bağlanmasıdır. Her metnin, metin türüne ve metni oluşturana bağlı olarak ortaya çıkan bir kurgusu vardır.
Edebî metinleri diğer yazılardan ayıran özellikler şunlardır:
a) Edebî metinler kurmacadır. Kurmaca, “olmadığı hâlde varmış gibi tasarlanmış, kurgulanmış” demektir. Bu durumda edebî metinler tasarlanarak üretilir. Edebî metinlerin anlamları da biçimleri de sanat, güzellik aratmak amacıyla oluşturulur.
b) Edebî olmayan metinler öğreticidir, edebî metinler ise sanat etkinliğidir. Edebî metinler bilgi vermez, öğretmez; duyurur, sezdirir, çağrıştırır...
c) Edebî metinlerde gerçek, olduğu gibi aktarılmaz; sanatçının duygu ve düşünce süzgecinden geçirilerek yeniden oluşturulur.
d) Edebî metin yazılırken dönemin özelliklerinden ve o dönemdeki her türlü gerçeklikten yararlanılır. Ancak bu yararlanma, bilimin gerçeklikten yararlanmasından farklıdır.
e) Edebî metinde dönemin ilmî, felsefi, teknik ve sosyal alandaki verileri, siyasî tartışmaları kurmacanın olanaklarıyla işlenir.
f) Edebî metinlerde dil, şiirsel (sanatsal) işlevdekullanılır.
g) Edebî metinlerde dil, günlük doğal dilden doğmuştur fakat yazar her düzeydeki dil ögelerine yeni anlamlar yükler. Bu da yan anlamlı, mecazlı, çağrışımlı sözlerle gerçekleştirilir.
Tarih: 2020-10-30 09:09:59 Kategori: Edebiyat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Yorum Yapx